Speciaal Onderwijs Meetup: Duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartners

Het Allard Pierson opende eind november de deuren voor de Mocca Meetup Speciaal (Voortgezet) Onderwijs. Deelnemers uit het culturele veld en het speciaal (voortgezet) onderwijs kwamen samen rondom het thema Duurzame Samenwerkingen met Onverwachte Cultuuraanbieders. Keynote spreker was Nico Teunissen van De Onderwijsspecialisten. Maar eerst gaf Hoofd educatie Olav den Brekel ons een kijkje in het museum en vertelde over het nieuwe project van het Allard Pierson. Hierbij werken drie speciaal onderwijs scholen en drie regulier onderwijsscholen langdurig vakoverstijgend samen vanuit kunst.

Anders Organiseren met Vreemde Vrienden

Keynote spreker Nico Teunissen van scholenbestuur de Onderwijsspecialisten gaf een inspirerende presentatie over Anders Organiseren, een weg die hij een aantal jaar geleden is ingeslagen met zijn 26 cluster 3 en 4 scholen in Arnhem en omstreken. Op deze scholen geven wat zij noemen ‘Vreemde Vrienden’ met regelmaat les. Vreemde Vrienden zijn mensen die niet uit het onderwijs komen maar wel ergens heel bekwaam in zijn of een geweldig rolmodel zijn. En die dus ook op een andere manier lesgeven.

Speciaal onderwijs meetup duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartnes Nico, Speciaal Onderwijs Meetup: Duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartners

Heb lef!

Het binnenhalen van onbevoegde, bekwame mensen kwam vanuit de leerkrachten tijdens de staking. Er was tijd om na te denken en met elkaar te praten over de vraag ‘Wat willen we eigenlijk met ons onderwijs?’ Geven we de leerlingen wel wat ze echt nodig hebben? Kijken we wel genoeg toekomstgericht naar kinderen? Leren we ze leven? Hebben we lef of kijken we alleen naar de inspectie en het functiehuis? Maken we genoeg tijd voor ontmoetingen? Kunnen we de werkdruk verlagen?

Representatie en rolmodellen

Ze voorspelden dat het lerarentekort alleen maar toe zou nemen. Daarnaast was er weinig representatie met een leerlingpopulatie waarvan 65% van kleur is, terwijl vrijwel alle leerkrachten vrouwelijk en wit zijn. Daar kon een groot deel van de leerlingen zich niet in herkennen. De conclusie: We moeten andere mensen het onderwijs in halen, andere rolmodellen. Mannen, verschillende culturen, een kickbokser, een rapper, een stucadoor en andere vreemde vrienden. Een beleidsplan werd geschreven.

Speciaal onderwijs meetup duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartnes Nico, Speciaal Onderwijs Meetup: Duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartners

Niet bevoegd, wel heel bekwaam

De omwenteling ging niet zonder slag of stoot. De onderwijsinspectie was redelijk snel aan boord doordat ze hen meenamen in het verhaal en lieten zien wat de leerlingen doen met de vreemde vrienden. Maar het heeft drie jaar gekost om de omwenteling in het DNA van het personeel te krijgen. De gedachte Ze zijn niet bevoegd was hardnekkig. Het antwoord: Nee, maar wel heel bekwaam! Nu zijn zelfs de kwaliteitsmedewerkers om, omdat ze zien wat de ontwikkeling met de leerlingen doet.

Twee werelden moeten samenkomen

Nico: “Ik heb de PABO gedaan. Maar toen ik in het speciaal onderwijs terecht kwam begreep ik er niets van. Dat heeft tijd nodig. Sommige vreemde vrienden snappen het wel direct. Alleen ze komen uit een andere wereld. Ze spreken de onderwijstaal niet. Ze kijken naar de reactie van het kind in plaats van naar leerlijnen. We denken te snel dat het niet kan omdat mensen nooit geleerd hebben met speciaal onderwijs kinderen te werken. Welkom in de grote wereld. Daar heeft ook niemand erover geleerd. Ik heb liever dat mensen onbevoegd zijn wel iets heel goed kunnen en heel graag willen, dan andersom. Wij als onderwijsprofessionals kunnen zien waar onze kinderen behoefte aan hebben. Die twee werelden moeten bij elkaar komen.”

Vlecht de Rijke Schooldag door je curriculum

Inmiddels zijn ze een paar jaar verder. Sommige dingen gaan goed, anderen waren minder geslaagd. Maar ‘als je niet oefent, ga je er niet achter komen’ aldus Nico Teunissen. De pilot Rijke Schooldag gebruiken ze om te oefenen. De bedoeling is dat die echt onderdeel van het curriculum wordt. “Je kan de 5e dag apart invullen maar het is mooier als je deze erdoor heen gaat vlechten.” Om te zien of het werkt doen De Onderwijsspecialisten kwalitatief onderzoek en impactonderzoek. De eerste resultaten zijn heel positief.

Speciaal onderwijs meetup duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartnes Nico, Speciaal Onderwijs Meetup: Duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartners

Maak afspraken en blijf communiceren

“Wil je ook met vreemde vrienden werken, haal dan niet zomaar iemand binnen”, zegt Nico. “Bepaal van tevoren wat je wilt en waar je kinderen behoefte aan hebben. Wat ze nodig hebben om te leren leven. En maak dan goeie afspraken. Communiceer over hoe je met deze kinderen omgaat. En als iets niet goed gaat, bespreek het. Mensen uit de kunstenwereld denken heel anders over processen dan in het onderwijs. Deel kennis en geef het tijd. Bouw iets op samen, maar de ander moet wel een beetje vreemd blijven, dat geeft nou juist die meerwaarde.”

Geen beter moment dan nu

Nico: “Dit is het moment om dit te gaan doen. Het lerarentekort gaat niet weg. Ga anders organiseren- gesprekken aan met een klein team. Begin gewoon en haal onbevoegde de school in. Haal de maatschappij de school in. Ja, professionaliteit is nodig maar daar kunnen we niet meer op wachten en er zijn altijd tussenwegen. En vergeet niet, sommige externen zijn wel bevoegd maar kunnen het niet. Anderen zijn niet bevoegd maar kunnen het van nature. Heb vertrouwen in de ander.”

Speciaal onderwijs meetup duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartnes Nico, Speciaal Onderwijs Meetup: Duurzame samenwerkingen met onverwachte Cultuurpartners

Meer nieuwsberichten

Vacature Adviseur mbo

Vind jij cultuuronderwijs ook onmisbaar in het onderwijs? Weet jij zeker dat kunst en cultuur essentieel zijn voor de ontwikkeling van jongeren? Ben jij iemand die directie, docenten en andere medewerkers van mbo’s in je verhaal

Meer informatie »