Het beste cultureel erfgoed onderwijs maken musea en onderwijs samen. Daarom organiseerde Mocca dit voorjaar een bijeenkomst met de erfgoedalliantie en de Amsterdamse scholen om een gezamenlijke stap te maken in de ontwikkeling van een leerlijn erfgoed en identiteit. Het doel: het afstemmen van aanbod en vraag en visie en praktijk van scholen en instellingen. De erfgoed alliantie bestaat uit een zeven erfgoedinstellingen en ICC’ers en leerkrachten van Amsterdamse scholen.
Zo’n 74 leerkrachten en cultuureducatoren meldden zich om zich samen met de alliantie en elkaar over de concept leerlijn te buigen waarvoor de alliantie een voorzet heeft gemaakt. De meetup start met een aantal ideeën voor erfgoedlessen die je zelfs met de allerjongste leerlingen kan doen. (Scroll door voor de erfgoed lestips voor kleuters en onderbouw van Jacqueline Vroemen van Meelicht Educatieve Projecten).
Concept Leerlijn
Aan Anno Pander Cultuurbegeleider van ABBS Elzenhagen en lid van de Erfgoed Alliantie Amsterdam de schone taak te laten zien wat het concept van de leerlijn cultureel erfgoed en identiteit is. “ Jullie herkennen dit vast wel. Je directeur komt naar je toe en dat je iets aan erfgoed moet doen met de kinderen. Wat nu? Je hebt er geen tijd voor en ook weinig verstand van. Maar het moet van de directeur en het bestuur.”
Thema’s en voorbeeldlessen
Anno Pander: “Met deze leerlijn staat er straks een kant en klaar product waar je gebruik van kan maken. Je kunt kiezen uit thema’s en leeftijd en vakken. We willen voor elk thema zes voorbeeldlessen per jaar aanbieden en er zit een museumgedeelte bij waarbij je ziet welke musea aanbod hebben binnen het gekozen thema. De musea hebben nog extra lessen en materiaal gemaakt.”
Samen vormgeven
“Zover zijn we met onze ideeën. Maar het idee is dat we het samen vorm gaan geven”, zegt Anno, “zodat er straks een leerlijn op een website staat waar iedereen makkelijk en praktisch mee aan de slag kan. “(Bekijk hier de presentatie van Anno Pander over de concept leerlijn). Om gelijk te reageren op het concept gaan de deelnemers in groepen uiteen. Bij terugkomst licht elke groep een aantal tips en wensen toe:
- In de thema’s missen we het thema voedsel
- We missen multimedia- social media
- We willen graag kunnen zoeken op verhalen en musea uit de buurt
- Liever veel gebruik maken van beeld en minder van tekst
- Als er in het nieuws iets gebeurt is het fijn als we dat als erfgoedalarm terug kunnen zien in een pushbericht
- Musea de klas inbrengen in plaats van een klas de musea
- Taalniveau is te hoog
- Aansluiten bij de belevingswereld van leerlingenMeer weten? Bekijk hier de uitgangspunten en doelen van de concept leerlijn erfgoed en identiteit.
Ook meewerken aan de concept leerlijn?
Na afloop geven 15 leerkrachten en vijf instellingen aan verder mee te willen blijven denken over de leerlijn. Wil jij ook bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de leerlijn? De alliantie nodigt alle leerkrachten met klem uit mee te praten. Meld je aan via Richard Smolenaers en krijg uitnodigingen voor de volgende bijeenkomsten en updates over de voortgang.
Ideeën voor Erfgoedlessen voor de onderbouw en kleuters
Erfgoed wat is dat eigenlijk? Is het een fonduestelletje uit de jaren 70 uit de kringloopwinkel? Of moet datzelfde fonduestel daar eerst voor in een museum staan? Moet het waardevol zijn? En voor wie? En staat een museum eigenlijk ook niet gewoon vol met oude rommel waarvan we gezamenlijk hebben afgesproken dat het waardevol is? De ruim 50 aanwezigen op de po-meetup twijfelen. Tja wanneer is iets eigenlijk rommel en wanneer is het erfgoed?
Heb je thuis een object dat je voor altijd wil bewaren en waarom?
De handen gaan omhoog. ‘ Mijn opa heeft een compleet grachtenpand als poppenhuis voor me gemaakt’ , zegt iemand. De ander vond een gipsen kroon in de tuin van haar huis en heeft die opgeknapt. Een derde heeft een mandje met kaarsjes van haar moeder geërfd. In eerste instantie had ze er niets mee. Totdat ze hoorde dat haar moeder dit in de oorlog had gekregen van een joodse man bij de Hollandse Schouwburg die op het punt stond gedeporteerd te worden. Nu is het haar meest waardevolle bezit.
‘Stel deze vraag ook eens in je klas, zegt Jacqueline. Als je leerlingen naar erfgoed vraagt dan zeggen ze dat het ‘saaie, stomme dingen zijn’. Maar vraag je ze iets mee te nemen van huis wat ze voor altijd willen bewaren dan raken ze enthousiast. Laat ze vertellen waarom het waardevol is. Dit levert prachtige persoonlijke verhalen op. Ga met de kinderen in gesprek door te vragen: Zit die herinnering in jou of in datgene wat je bij je hebt? Maak er een mooie tentoonstelling van en nodig de ouders uit. Zo krijgen objecten betekenis, worden ze waardevol. Dit kun je al doen vanaf groep 1.’
Trash or treasure?
Ze houdt een feesthoedje omhoog. Van het type dat je bij de eurowinkel koopt. ‘Is dit goedkoop of duur? Moet ik het bewaren of niet?’ De leerkrachten zien meteen dat het goedkoop is, maar Jacqueline vertelt dat veel kinderen bling zien en denken dat het waardevol is. Ook zij vindt het waardevol omdat haar dochter het droeg toen ze klein was.
Ze stelt de leerkrachten voor een tas met spullen mee te nemen en de leerlingen te vragen ze te verdelen in bewaren of weggooien. Waarom is iets kostbaar en waarom niet? Daarna vertel je persoonlijke verhalen bij de voorwerpen. Vraag de leerlingen nu nog een keer te sorteren op bewaren of wegdoen. Maken ze een andere sortering. Waarom?
‘Interessante gesprekken ontstaan als je iets heel moois hebt meegenomen, waar een slecht verhaal of een slechte herinnering bij hoort,’ vervolgt Jacqueline. ‘Willen ze het dan houden of wegdoen? En waarom? Denk aan de Gouden Koets. Wat opvalt is dat kinderen dan vaak met dezelfde argumenten komen als volwassenen.’
.