6 cultureel diverse kinderboeken

10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies

Masterclass van Stichting Room for All i.s.m. VTS Nederland op 17 maart bij Mocca

Visual Thinking Strategies (VTS) wordt normaliter gebruikt om met een groep in gesprek te gaan over een beeldend kunstwerk. Maar toen Beth Johnson van Stichting Room for All erover las, begreep ze direct “Dit kan ook bij voorlezen ingezet worden’. Hoe voorlezen uit diverse kinderboeken volgens VTS in zijn werk gaat ervaarden de deelnemers uit het Amsterdamse onderwijs en culturele veld aan de masterclass van Stichting Room for all i.s.m. VTS Nederland op 17 maart bij Mocca op kantoor. Lees een samenvatting van de Masterclass en 10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies.

10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies., 10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies

Waaier aan perspectieven

Met Stichting Room for all werkt Beth hard aan het creëren van bewustzijn over het belang verhalen voor te lezen uit alle windstreken en met allerlei soorten hoofdpersonen. “Door voor te lezen uit diverse boeken krijgen kinderen een waaier aan perspectieven mee en voelen alle kinderen zich gezien”, aldus Beth. Met VTS zet ze binnen deze boeken een extra stap. ‘Kinderen leren dat ze samen naar iets kijken, maar verschillende dingen zien, en dat dit oké is.’ Uit onderzoek in Amerika waarbij scholen langdurig zijn gevolgd, is gebleken dat het gebruik van Visual Thinking Strategies leerlingen nieuwsgieriger maakt en respect voor een andere mening leert hebben. Ze worden flexibeler in hun denken en hebben een uitgesteld oordeel, kijken verder dan hun eerste impressie.

Wat kunnen we nog meer ontdekken?

‘Bij VTS stel je alleen maar vragen’, zegt Ellie van den Bomen, VTS trainer en coach bij VTS Nederland. Wat gebeurt hier? ‘Wat kunnen we nog meer ontdekken? Waaraan zie je dat …?’. Ze legt uit dat je zelf niets geeft, maar dat de leerlingen vrijuit mogen vertellen over wat ze in de boeken zien. Ze geven er betekenis aan vanuit hun eigen ervaringen, gevoel en kennis. Een mooie nevenvangst is dat op deze manier voorlezen de taalvaardigheid extra stimuleert. Kinderen leren verwoorden wat ze zien en beargumenteren waarom ze iets vinden. Door te parafraseren vergroot je de woordenschat. Je kan bijvoorbeeld een synoniem gebruiken van een woord dat de leerling zegt. Of je geeft de zin grammaticaal correct terug.

10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies., 10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies

Persoonlijke connectie

Maar hoe pas je VTS toe tijdens het voorlezen? Beth demonstreert dit met het boek Suiker in Melk gebaseerd op een Perzische legende, van auteur Thrity Umrigar en illlustrator Khoa le. ‘Ik begin altijd met een persoonlijke connectie’, zegt Beth. ‘Dit boek gaat over migratie dus ik begin met ‘Ik ben een migrant’’ (Beth is geboren in de V.S.). Ze legt uit dat je niet direct begint met voorlezen. Eerst kijk je samen naar de omslag (ze schrijft omslag op het bord als nieuw woord voor de woordenschat), de schutbladen en wie de schrijver en de illustrator zijn. Het boek is een raamvertelling (een verhaal in een verhaal), ook dat kan op het bord. Dan begint ze voor te lezen waarbij ze steeds tijd neemt voor de illustraties. ‘Wat zie je hier?’ en als vervolgvraag “Waaraan zie je dat?’ De groep deelnemers is het niet altijd met elkaar eens en ziet andere dingen in de illustraties. Dit geeft Beth expliciet terug ‘Dus jij denkt dat deze mensen juist weggaan in plaats van aankomen zoals zij denkt? Waaraan zie je dat?’

Oefenen met boeken van Rose Stories

Na de demonstratie gaan de deelnemers in groepen van drie met een eigen trainer van Stichting Room for All en een divers kinderboek van uitgeverij Rose Stories aan de slag. Na afloop bespreken ze de ervaring en zijn er vragen.

10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies., 10 Tips om voor te lezen uit diverse kinderboeken volgens Visual Thinking Strategies

Vragen

‘Hoe vind je de balans tussen zelf laten ontdekken en vertellen?’ vraagt iemand. Ellie legt uit dat je bij VTS eigenlijk niets uitlegt. Er is namelijk geen waardeoordeel, als je gaat uitleggen krijgen de leerlingen die iets anders zagen het gevoel dat ze het dus fout hadden.

‘Hoe zorg je dat de vaart erin blijft want bij kleuters kun je niet eindeloos een verhaal stil leggen. Lees je eerst voor en kijk je dan naar de prenten? Of andersom?’ Ellie legt uit dat je ook steeds een stukje van een boek doen. Maar dat je als je van tevoren de prenten bespreekt je daarmee ook leesplezier kan stimuleren. Als je vraagt ‘Wat denk je dat er gaat gebeuren?’, kun je later vragen ‘Maar hoe komen we daar nu achter? Door te lezen komen we erachter.’

Een leerkracht geeft aan dat ze het boek “Er zit een gat in de wereld van Spriet’ buiten in het park heeft voorgelezen. Zo hoefden de kinderen niet stil te zitten en konden ze zelf op zoek naar gaten om zich heen. Dat was een groot succes en ze vonden overal gaten, ook op onverwachte plekken.

Aanhaken bij verschillende thema’s en vakken

‘Er zijn zoveel mogelijkheden’, zegt Beth, Door te kiezen voor diverse kinderboeken met verhalen van over de hele wereld, werk je naast taalvaardigheid ook aan andere vakken en kennis. Ze vraagt de deelnemers waar ze Suiker en Melk allemaal voor in kunnen zetten. De lijst met mogelijkheden die genoemd worden is lang: burgerschap, religie, migratie, omgangsvormen, taal, vluchtelingen, non-verbale communicatie, geschiedenis. Je kan een boek wel 4 of 5 keer gebruiken, steeds vanuit een ander thema en vak, zegt Beth waarmee de middag ten einde komt.    

10 Tips voor voorlezen uit diverse kinderboeken vanuit Visual Thinking Strategies:

1) Kies verhalen van over de hele wereld. Uitgeverij Rose Stories geeft inclusieve kinderboeken uit, maar ja kan ook naar inclusieve kinderboekenwinkels in Amsterdam zoals Educulture op de Eerste Van Swindenstraat 20 en De Amsterdamse Kinderboekenwinkel op de Constantijn Huygensstraat 72.

2) Kies een boek met illustraties, er moet iets te zien zijn.

3) Begin bij de omslag, de schutbladen, de auteur en de illustrator.

4) Stel alleen open vragen. En liever niet Wat zie je? Maar wat gebeurt er? (Bij wat zie je krijg je opsommingen en zoeken ze niet naar verbanden).

5) Elke mening telt. Geef geen waardeoordeel. Dus vermijd te zeggen ja, je hebt gelijk of nee, dat klopt niet.

6) Je hoeft niet bij elke illustratie stil te staan. Je kan er van tevoren een aantal kiezen.

7) Niet elke leerling hoeft over elke illustratie iets te zeggen. Kies er steeds een paar uit, anders ben je uren bezig, want kinderen raken heel enthousiast.

8) Parafraseer: gebruik een synoniem of correcte grammatica. Schrijf nieuwe woorden op het bord.

9) Lees het boek zelf van tevoren goed door zodat je voorbereid bent op de thema’s.

10) Gebruik hetzelfde boek 4 of 5 keer steeds vanuit een ander thema en vak.



Meer nieuwsberichten

Vacature Adviseur mbo

Vind jij cultuuronderwijs ook onmisbaar in het onderwijs? Weet jij zeker dat kunst en cultuur essentieel zijn voor de ontwikkeling van jongeren? Ben jij iemand die directie, docenten en andere medewerkers van mbo’s in je verhaal

Meer informatie »