Een Moccast boordevol tips over hoe je leesplezier en liefde voor taal kunt aanwakkeren bij leerlingen. Christy Ju praat met Lev Avitan, theatermaker, schrijver, denker, filosoof, spoken word artiest en docent. En met jeugdboekenschrijver Kelly van Kempen, die op basisschool de Vindplaats in Amsterdam met een leesclub werkt aan het bevorderen van leesplezier. Co-host is Mocca-adviseur Joanne Smolders.
Met een boekenclub voor leerlingen doen leerlingen niet alleen aan taalverwerving. Een leesclub gaat over het leven zelf en bevordert de sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarmee zijn deze lessen ook burgerschapslessen.
Leerlingen leren:
– dat ze ergens iets over mogen vinden;
– kritisch te denken;
– empathie en begrip voor anderen;
– zichzelf, de anderen in de klas en de wereld beter kennen;
– spreekvaardigheid;
– zelfvertrouwen in lezen;
– de concentratiespier trainen.
Boekenclub-tips uit de podcast
- Vind boeken die aansluiten bij de belevingswereld van leerlingen.
- Lees met de hele klas hetzelfde boek (thuis). Bespreek in de les de gelezen hoofdstukken op basis van hun mening en beleving. Kinderen die niet van lezen houden, raken gemotiveerd door de gesprekken. Vraag niet of ze het boek snappen. Het gaat niet over goed of fout, woordenschat, technisch lezen of wat er chronologisch is gebeurd. Het gaat echt over wat ze van de keuzes die de hoofdpersoon maakt vinden. Zouden zij dat ook zo doen? Zien ze een link met hun eigen wereld of met de grotere wereld? Neem als leerkracht de rol van literair gespreksregisseur op je.
- Lees het boek eerst zelf zodat je de juiste vragen kunt stellen.
- Wees enthousiast over boeken; alleen zo worden kinderen ook enthousiast.
- Knip een boek in stukjes, bijvoorbeeld twee hoofdstukken per week. Door samen te lezen, loods je kinderen die nog nooit een boek hebben uitgelezen door een heel boek. Dat geeft ze zelfvertrouwen.
- Kies bijvoorbeeld voor een boek met cliffhangers – wat zou er volgende week gebeuren? Kies gevarieerd: boeken met woordgrappen, serieuze boeken, fantasy, griezelverhalen enz. zodat je ook met leerlingen kunt praten over wat ze wel en niet leuk vinden.
- Lees zelf veel jeugdboeken zodat je leerlingen tips kunt geven voor boeken die bij ze passen.
- Hou je zelf niet van lezen, ga dan zelf op ontdekkingsreis om te ontdekken op welke boeken jij aangaat.
- Start een jeugdboekenclub voor docenten. Bedenk samen verwerkingsopdrachten om boeken tot leven te brengen. Bijvoorbeeld: schrijf een ander einde voor het boek.
- Vind aanvullende teksten bij boeken.
- Vind jeugdliteratuur bij schoolthema’s. Gaat het over de Tweede Wereldoorlog? Lees er dan een jeugdboek over de Tweede Wereldoorlog bij.
- Neem leerlingen mee naar de bibliotheek, laat zien hoe die werkt en doe een boekenspeurtocht. Zo leren ze dat er veel verschillende soorten boeken zijn, bijvoorbeeld over Minecraft of dierenweetjes.
Overige tips
- Als ouders niet kunnen voorlezen aan hun kinderen, laat kinderen dan voorlezen aan hun ouders.
- Wees oprecht geïnteresseerd in de belevingswereld van kinderen zonder te doen alsof jij dingen beter weet.
- Laat kinderen schrijven over wat zij zelf interessant of belangrijk vinden – dat creëert een andere relatie tot taal. Gebruik taal om ze zichzelf te laten zien.
- Neem de tijd (of geef de tijd aan een gastdocent) om een veilige ruimte te creëren waarin kinderen zichzelf durven laten zien in taal. Dat lukt niet in één les.
- Liefde voor taal kan ook ontstaan via rap, spoken word, films, documentaires. Vind andere bronnen en voer hier gesprekken over.
- Ga op zoek naar rolmodellen in taal of laat leerlingen hun eigen bronnen van thuis meenemen die aansluiten op een thema dat je behandelt.
In de podcast genoemd boeken
De Wereld van Darren Shan – Darren Shan
Bloedbroeders – Guus Kuijer
Hongerspelen – Suzanne Collins
De meestervervalser – Annemarie Jongbloed
Mijn vader – Koos Meinders
Koen Kampioen – Janneke Schotveld
De reis van Manja Schaftijs – Martine Letterie
De heks Baba Jaga – An Leysen
Luister naar deze aflevering van Moccast via:
Spotify
Apple Podcasts
YouTube
mocca.amsterdam http://www.cultuureducatieinamsterdam.nl